Dervişin Gözünden İnsanın Yükselişi ve Düşüşü
Bir dervişe insanı sordular, cevap verdi: “İnsanı düşerken gördüm. Tutunduğu tek şey Rabbinin bilgisini aramak oldu. Başkalarının putlarından sıyrılırken İbrahim, günahların içinde masumdu. Düşüşüyle aldığı zevkine mest olan insan, ‘benim’ dedikçe daha da derinlere gömülüyordu. Her düşüşte dönüşü olduğuna olan inancı sağlamdı.”
İnsanın Kendine Güvenirken Düşüşü
Başka bir soruda dervişe insanı nerede gördüğü soruldu, cevap verdi: “İnsanı kendine güvenirken gördüm. Kendinden başka hiçbir şeye inanmayan insan, acılar karşısında çaresizce düşerken kendini unutmuştu. Kapattığı kapıların ardında bir sineğin ona acı çektirdiğini gördüm.”
İnsanı nerede gördüğü sorulduğunda derviş karşılık verdi: “Kisveleri arasında saklanan insanı gördüm. Kim olduğunu kimseye belli etmeyen, özünü ve sözünü birbirinden ayıran insan. Kendini unutan, sadece ‘Allah’ diyebilen insanı gördüm.”
Aşktan yoksun insanın yıkılışını anlatan derviş şunları söyledi: “Aşka kapalı kalbiyle kuruyan bir ağaç dalına dönen insanı gördüm. Ruhsuzca hareket eden, gerçekleri kabul etmeyen insanı gözlemledim.”
Dervişe insanın kalacağı yeri nasıl seçtiği sorulduğunda şu yanıtı verdi: “İnsanların yüzlerine bakarak, onların samimiyetlerini, derinliklerini ve güzelliklerini gözlemledim. Ve ‘Ya Latif’ diyerek yola devam ettim.”